Khi sử dụng các thiết bị có motor điện như máy rửa xe cao áp, máy hút bụi công nghiệp,… người dùng sẽ nghe đến thuật ngữ “chổi than”. Vậy chổi than là gì? Chổi than có tác dụng gì đối với đời sống hiện nay?
Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ chia sẻ với quý khách một số thông tin cơ bản về chổi than. Hy vọng nhờ vậy quý khách có thể đưa ra được quyết định mua hàng chính xác nhất cho mình.
Chổi than là gì? Cấu tạo chổi than
Chổi than là vật liệu dẫn điện, được làm từ carbon, có tác dụng tiếp điện và duy trì kết nối điện giữa bộ phận tĩnh với các phần chuyển động như cổ góp, vành trượt tiếp của động cơ. Tùy từng tải và dòng thực tế mà chổi than có thể được thêm vào một số thành phần khác như đồng, niken,…
Một đầu chổi than được gắn với dây nối bằng đồng với đầu nối bắt vào khung (hay giá đỡ), đầu còn lại tì lên cổ góp hoặc vành trượt tiếp điện. Chổi than được duy trì tiếp xúc liên tục với cổ góp bằng lò xo. Có nhiều dạng lò xo đẩy, cụ thể là lò xo lá, lò xo cuộn, lò xo dạng cò mổ,…
Phần dây dẫn của chổi than được thiết kế cắm sâu vào chổi than khoảng 3 – 5mm, được gắn bằng loại keo đặc biệt hoặc chốt hãm. Vì vậy, các nhà sản xuất thường đánh dấu phần giới hạn để người dùng có thể nắm được chiều dài của chổi than, sử dụng chổi đúng cách và kịp thời thay thế khi cần thiết.
Nguyên lý hoạt động của chổi than là gì?
Ngoài khái niệm chổi than là gì, người dùng còn rất quan tâm tới nguyên lý hoạt động của chổi. Theo đó, chổi than làm việc theo nguyên lý sau: chổi than được lò xo lá hoặc lò xo cuộn đẩy, tiếp xúc liên tục và trượt trên bề mặt cổ góp hoặc vành trượt tiếp điện, duy trì khả năng tiếp điện cho phần rotor. Khoảng cách từ các cạnh chổi than đến bề mặt các cạnh giá đỡ được thiết kế với khe hở đạt từ 0,8 – 1mm để chổi than di chuyển dễ dàng khi lò xo đẩy. Nếu khoảng cách quá lớn chổi than sẽ bị rung, lắc, tiếp xúc không ổn định, mòn không đều và dễ bị đánh lửa. Còn nếu khoảng cách này quá nhỏ thì trong quá trình sử dụng nhiệt độ sẽ tăng lên cao, làm chổi than giãn nở, gây kẹt chổi than, hỏng cả giá đỡ và chổi than.
Phân loại chổi than
Chổi than được phân loại dựa theo hình dáng cấu trúc. Cụ thể là:
– Chổi than đơn (insert brush): là loại chổi than một miếng.
– Chổi than kéo (paired brush): là cặp chổi than được ghép lại với nhau từ 2 chổi than đơn bởi đầu nối hoặc dây cáp thông thường.
– Chổi than kết cấu sandwich (sandwich brush): gồm 2 hoặc nhiều miếng than được ghép với nhau và sử dụng như một chổi than. Các miếng than có thể cùng hoặc khác vật liệu.
– Chổi than tách (split brush): gồm 2 hoặc nhiều miếng, không gắn lại theo chiều dày. Các miếng than có thể di chuyển tương ứng hoặc sử dụng như một chổi than. Các miếng than có thể làm cùng hoặc khác vật liệu, được liên kết hoặc không liên kết vật lý.
Ngoài ra, chổi than còn được sử dụng nhiều trong các động cơ một chiều, xoay chiều, phục vụ các dây chuyền sản xuất trong các ngành thép, xi măng, bao bì, nhựa, giấy, xe lửa,… Tùy theo các loại động cơ hay tốc độ thực tế của động cơ mà chổi than cũng được chia thành nhiều nhóm khác nhau, ví dụ:
– Nhóm chổi than đồng: dùng cho các động cơ tốc độ chậm như dây chuyền ủ của nhà máy thép, dây chuyền đóng bao của nhà máy sản xuất xi măng,…
– Nhóm chổi than nhiều carbon: dùng cho các động cơ có tốc độ cao, ví dụ như máy hút bụi công suất lớn, máy rửa xe cao áp,…
Ứng dụng của các loại chổi than
Ngoài vấn đề chổi than là gì, ứng dụng của chổi than cũng là vấn đề được nhiều người quan tâm. Theo đó, mỗi loại chổi than lại có những ứng dụng riêng. Cụ thể là:
– Chổi than động cơ AC và DC
Là loại chổi than có thành phần từ carbon và than cốc, được xử lý ở nhiệt độ trên 2500ºC để biến đổi carbon vô định hình cơ bản thành than chì nhân tạo. Loại chổi than này được thiết kế riêng biệt với vật liệu được chọn lựa kỹ càng, kỹ thuật tra dây tiên tiến, kích thước cáp tối ưu hóa, tính cơ học ổn định, hệ số ma sát thấp và độ dẫn điện cao.
Chổi than động cơ AC (xoay chiều) và DC (một chiều) được ứng dụng rộng rãi trong các đầu máy điện và diesel, tàu điện ngầm, tàu điện, công nghiệp giấy, sản xuất nhựa, luyện kim, khai thác mỏ, sản xuất xi măng, thép, xe nâng, hàng không vũ trụ, cảng biển,…
– Chổi than dành cho thiết bị nối đất
Là loại chổi than làm từ graphite kim loại, có thành phần từ graphite thiên nhiên, được tinh chế và trộn với bột kim loại rồi ép và nung để đạt được độ bền cũng như độ gắn kết cần thiết. Nó có chất lượng tương đương chổi than AC và DC. Chổi than dành cho thiết bị nối đất chủ yếu được sử dụng trong đầu máy điện, dầu diesel, năng lượng gió (máy phát điện, ổn áp), cảng biển, sản xuất bao bì,…
– Chổi than cho động cơ FHP
Chổi than là gì? Chổi than cho động cơ FHP gồm những loại động cơ nào? Đáp án là loại chổi than này được sử dụng trong động cơ servo, cửa tự động, động cơ máy công cụ, xe lăn, động cơ thông gió, động cơ tên lửa, máy photocopy, hệ thống làm sạch bể bơi,…
– Chổi than máy phát điện, máy phát điện xoay chiều
Đây là loại chổi than mềm, được tạo ra từ bột graphite tự nhiên hoặc nhân tạo, kết hợp với chất kết dính ở một tỷ lệ nhất định để tạo cho chổi than khả năng chống sốc cũng như các dao động cơ học. Loại chổi than này được sử dụng trong đầu máy điện, diesel, cảng biển, hàng không vũ trụ, nhiệt điện, thủy điện, năng lượng gió, công nghiệp hóa chất,…
– Chổi than cho động cơ không đồng bộ
Loại chổi than này có thiết kế riêng biệt, quá trình tra dây chất lượng cao, kích thước cáp được tối ưu hóa, dẫn điện tốt, tính cơ học ổn định, hệ số ma sát thấp và khoảng tốc độ rộng nên được dùng phổ biến trong nhà máy giấy (máy nghiền) và nhà máy xi măng (máy mài). được sử dụng trong các nhà máy giấy, nhà máy xi măng.
– Chổi than cho hệ thống truyền tải và truyền tín hiệu
Sử dụng trong các ứng dụng như luyện kim, sản xuất bao bì, năng lượng gió, máy nâng, thang máy,…
Cách chọn chổi than phù hợp
Nếu bạn đang băn khoăn với câu hỏi chổi than là gì, cách chọn chổi than phù hợp thì bạn nên chú ý tới những vấn đề sau:
– Chọn vật liệu chổi than: người dùng cần cung cấp các thông số kỹ thuật của động cơ sử dụng chổi than như dòng điện, điện áp, tốc độ và công suất để lựa chọn loại chổi than có vật liệu phù hợp.
– Chọn hình dáng cơ học: người sử dụng cần cung cấp thông tin về kích thước chổi than (các chiều dày, rộng và dài), đầu cốt, chiều dài dây và đường kính dây dẫn điện,… để có thể đưa ra lựa chọn mua hàng thông minh nhất cho mình.
Tham khảo thêm: Tụ điện trong quạt có tác dụng gì?
Hy vọng thông tin trên giúp người dùng nắm được chổi than là gì và những ứng dụng quan trọng của chổi than trong cuộc sống.
