Môn đăng hộ đối là cụm từ mà chúng ta đã nghe thấy rất nhiều lần khi nói về chủ đề lựa chọn người yêu, bạn đời. Vậy môn đăng hộ đối là gì? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chi tiết hơn về chủ đề này qua các thông tin ở bên dưới đây.
Môn đăng hộ đối là gì?
Môn đăng hộ đối được bắt nguồn từ câu thành ngữ gốc của người Hoa, chính là 门 当 户 对 (Môn đương hộ đối). Nghĩa của cụm này là “từ ngoài cửa cho đến trong nhà đều tương xứng với nhau” đây là quan niệm xuất phát từ rất lâu về trước ở Trung Quốc. Từ “đương” còn có cách đọc khác là “đang” nên người Việt đã đọc lệch thành “đăng”. Lâu dần theo thói quen hình thành nên câu nói quen thuộc “môn đăng hộ đối” như hiện tại.
Nói một cách ngắn gọn thì “môn đăng hộ đối” chính là cụm từ được dùng để chỉ sự phân biệt cấp bậc và địa vị trong xã hội. Ở thời kỳ phong kiến trước đây, các gia đình chọn lựa gia đình để kết thông gia nếu có cùng phẩm hàm với mình (điều kiện kinh tế và địa vị xã hội tương đồng). Như vậy thì hôn nhân của 2 con mới được hạnh phúc, không được chọn gia đình không môn đăng hộ đối với gia đình mình (có địa vị quá cao hoặc quá thấp).
Môn đăng hộ đối tiếng Anh là cụm từ “Suitable alliance”. Môn đăng hộ đối tiếng Trung là 门 当 户 对.
Nguồn gốc của môn đăng hộ đối
Sau khi tìm hiểu rõ môn đăng hộ đối là gì ở bên trên, chắc chắn các bạn cũng muốn biết rõ về nguồn gốc của cụm từ này đúng không nào? Theo thuyết văn giải tự thì chữ Môn (門) được ghép thành bởi 2 chữ Hộ (戶) đối nhau. Diễn đạt theo ngữ pháp xưa thì “門當戶對” sẽ là Môn đang hộ đối, có thể hiểu một cách đơn giản là hai bên có sự cân đối thì khi khép lại mới kín được, mới là cái cửa hoàn hảo.
Nhưng trong thuật ngữ kiến trúc và xây dựng thời cổ xưa thì “môn đang” và “hộ đối” lại là hai bộ phận tạo nên một cửa lớn. Khi phân tích ra sẽ thấy được nội dung rộng lớn hơn nữa, nó không chỉ còn là sự vừa khít của hai cánh cửa nữa.
Môn đăng là gì?
Môn đang là phần bục đỡ trụ gỗ ở hai bên cửa, thường được gọi là “môn chẩm thạch” (là gối đá của cửa), “môn đôn” (là cái đôn của cửa), “môn đài”, “môn cổ” (là trống của cửa). Từ thời xưa, vì thấy tiếng trống vang dội, uy nghiêm giống như tiếng sấm sét tại Thiên đình nên người dân tin trống có thể tránh được ma quỷ. Vì thế mà các gia đình đã đặt môn đang dạng chiếc trống ở trước cửa nhà.
Một điều đặc biệt nữa là ở thời xưa, không phải nhà nào cũng được phép dùng môn đang. Phải quan lớn có vị trí từ tam phẩm trở lên mới được dựng cửa hai cánh. Quan văn thì môn đang lại có dạng hình tròn, còn quan võ thì môn đang có dạng hình vuông.
Nếu “môn đang” được khắc hình cỏ cây hoa lá thì là dinh thự của hộ kinh doanh buôn bán. Môn đang để trơn không khắc hoa lá là dinh thự của các quan lại. Còn môn đang có hình linh vật ở trên bục vuông là nhà quan văn.
Quan tòng tam phẩm thì có hai môn đang, chánh tam phẩm có bốn, nhị phẩm có sáu và nhất phẩm có tám. Chỉ có cung của vua mới được bày chín môn đang. Nên khi đến nhà của các quan, chỉ cần đếm môn đang là biết ngay nhà họ có chức vụ cỡ nào, dựa vào hình dạng có thể suy ra quan văn hay võ.
Hộ đối là gì?
Quan từ tam phẩm trở xuống thì ở thanh đà ở phía trên khung cửa nhà sẽ được đặt đôi trụ hình tròn nhô ra khoảng một tấc, được gọi là “hộ đối”. Đặt trên cửa với ngụ ý là gia tộc hưng vượng. Tùy vào phẩm hàm sẽ có hộ đối nhiều ít khác nhau.
Hộ đối” chính là những khối kiến trúc có dạng hình tròn, hình vuông hoặc hình lục giác với chiều dài 1 thước (khoảng 33,3cm) nằm ở trên đà của cửa và song song với mặt đất. Thường, bộ phận này được chạm khắc theo 4 mùa hoa lá, hoặc các chữ cái như “Đức”, “Phúc”, “Lộc”, “Thọ”, “Bình an cát tường” với ngụ ý là cầu nhân khí thịnh vượng và hương hỏa vững bền.
“Hộ đối” thể hiện về địa vị và đẳng cấp của gia chủ. Nếu chủ hộ có địa vị thường dân thì sẽ có một đôi, là phú hộ hoặc quan lại thì sẽ là hai đôi, còn là hoàng thân quốc thích thì sẽ nhiều hơn nữa, cửa càng rộng thì số lượng lại càng nhiều. Câu tục ngữ: “Thành cặp thành đôi”, có chữ đôi và chữ đối đồng âm nhưng khác nghĩa, nên “hộ đối” lại mang thêm một nghĩa bóng khác nữa là thành đôi, xứng đôi.
Người ngày xưa quan niệm rằng, thân thể người chính là một tiểu vũ trụ. Trời đất và con người sẽ hòa hợp thành một thể thống nhất nên nhân duyên là do trời định và hôn nhân theo ý mẹ cha, dựa vào mai mối. Trước khi người mai mối ngỏ lời thường sẽ quan sát kỹ lưỡng kích thước trang trí của “môn đang” và số lượng “hộ đối” của cả hai nhà.
Quan điểm môn đăng hộ đối xưa và nay như thế nào?
Với các thông tin bên trên, chắc chắn các bạn đã hiểu rõ môn đăng hộ đối là gì rồi đúng không? Hôn nhân là đại sự của một đời người nên phải cân nhắc lựa chọn thật kỹ lưỡng. Quan điểm “môn đang hộ đối” trong hôn nhân của người Việt chính là sản phẩm của quá trình giao thoa văn hóa Trung Hoa.
Theo quan niệm xưa
Đối với việc hôn nhân đại sự, để cân nhắc sự phù hợp giữa 2 người, người xưa thường đi xem tử vi và bát tự của cả 2 bên nam nữ. Theo âm dương ngũ hành, tính cách của mỗi người, năng lực và xu thế đời người đều sẽ có quan hệ mật thiết tới các yếu tố như giờ, ngày, tháng và năm sinh.
Nếu bát tự phù hợp thì đặc trưng sinh mệnh của hai bên có thể sẽ bao dung lẫn nhau. Còn xét về phương diện tương xứng giữa hai bên gia đình thì sẽ xem xét “môn đang, hộ đối”. Có thể nói rằng người xưa đã xây dựng hạnh phúc hôn nhân của cặp đôi dựa trên nền tảng rất vững chắc.
Ngày trước các gia đình khá giả khi dựng vợ gả chồng cho con cái đều mong muốn tìm một gia đình tương xứng hoặc phù hợp để có cuộc sống sau hôn nhân suôn sẻ và hạnh phúc. Những gia đình khó khăn hơn thì đa phần không có tư tưởng này, họ muốn chọn gia đình có điều kiện và nền tảng tốt cho con cái mình.
Theo quan niệm ngày nay
Hiện nay, quan niệm môn đăng hộ đối trong hôn nhân đã không còn khắt khe như trước. Vấn đề này đã trở nên “thoải mái” hơn so với trước rất nhiều. Nếu 2 người thật lòng yêu nhau, có đủ niềm tin để vượt qua mọi khó khăn và trở ngại thì dù gia đình có tư tưởng “môn đăng hộ đối” cũng sẽ không làm cho tình yêu của họ bị chia cắt được.
Nhiều ý kiến cho rằng “môn đăng hộ đối” không nên là vấn đề để các cặp đôi lo lắng hàng đầu khi muốn tiến đến hôn nhân. Cuộc sống vợ chồng có hạnh phúc hay không còn phải phụ thuộc vào các yếu tố thực tế hơn nữa.
Bởi suy cho cùng thì môn đăng hộ đối cũng không nên quá phụ thuộc vào các yếu tố vật chất. Vì tiền bạc, địa vị chúng ta có thể nỗ lực để đạt được, còn tình cảm thì không đơn thuần có được nhờ sự cố gắng. Chỉ cần có sự thấu hiểu, cảm thông và chấp nhận sự khác biệt là 2 người có thể gắn bó với nhau lâu dài.
Thực ra, người trẻ ngày nay cũng đã độc lập hơn rất nhiều. Họ không còn phụ thuộc nhiều vào gia đình nên việc quyết định cưới xin cũng ít khi bị ảnh hưởng. Đôi khi, việc “môn đăng hộ đối” trong tình yêu, lắm lúc còn được những người trẻ xem là “chướng ngại” cần phải vượt qua để chứng tỏ tình yêu.
Có nên lấy chồng không môn đăng hộ đối?
Môn đăng hộ đối là gì? ở bên trên đã phần nào giúp các bạn hiểu rõ hơn về tư tưởng này. Trong phần này chúng ta sẽ cùng giải đáp vấn đề có nên lấy chồng không môn đăng hộ đối không?
Có thể cuộc hôn nhân của bạn ban đầu sẽ không “môn đăng hộ đối” nhưng quan trọng là cả hai biết phải phấn đấu để hòa hợp, để cân bằng và tương xứng với nhau. Chỉ cần có một người đi chậm lại là sẽ bị tụt hậu rất nhanh.
Nếu hai vợ chồng có một người ra sức học tập, làm việc và nâng cao trình độ, còn người kia lại chỉ dậm chân tại chỗ thì khoảng cách sẽ được tạo nên không chỉ về trình độ mà còn cả về tiền bạc nữa.
Như vậy ngay cả khi đã tiến tới hôn nhân thì mỗi người cũng cần phải lấp đầy khuyết điểm của bản thân để vun vén cho những khoảng trống bên trong mối quan hệ vợ chồng. Hai người nếu đủ bản lĩnh trong cuộc sống thì có thể hoàn toàn lấp đầy được khoảng cách do tư tưởng về môn đăng hộ đối.
Hy vọng bài viết mang đến những thông tin hữu ích để các bạn có thể hiểu rõ môn đăng hộ đối là gì? Ngày nay tư tưởng này không còn được nhiều gia đình coi trọng nên các bạn không nên lo lắng nhé!
